NL EN
DONEER NU!

WHO: prijsbeleid kan alcoholschade verminderen

21 mei 2025

Vandaag is een uitgebreide studie van WHO-Europa verschenen naar het gebruik van het accijns- en prijsbeleid om alcoholschade te verminderen. Accijns- en prijsmaatregelen worden algemeen erkend als een van de meest kosteneffectieve strategieën om alcoholgerelateerde sterfte en ziektelast te verminderen.

Het rapport gaat nader in op het effect van het accijns- en prijsbeleid in de Europese regio van de WHO vanaf 2022 op de betaalbaarheid en consumptie van alcohol en op de gevolgen voor de volksgezondheid. Het biedt een uitgebreide analyse van de accijnsstructuren, minimumprijswetgeving (per eenheid of per liter) en de betaalbaarheidstrends in de lidstaten.

Uit de bevindingen blijkt dat in de meeste landen accijns wordt geheven op bier en gedistilleerde dranken (vaak gekoppeld aan het alcoholgehalte), maar er veel landen zijn die niet of nauwelijks accijns heffen op wijn. Op gedistilleerde drank wordt vaak de meeste accijns geheven.

Slechts negen landen in de regio hebben een minimumprijs, vaak beperkt tot specifieke producten zoals wodka. Ierland is het enige EU-land dat een MUP (een minimumprijs per eenheid) kent en wel voor alle alcoholhoudende dranken. Alcoholhoudende dranken zijn in de 27 landen van de EU aanzienlijk betaalbaarder dan in de hele Europese regio.

Het rapport bespreekt verder de rol van niet-geregistreerde alcohol, die 14% van de totale consumptie in de Europese regio vertegenwoordigt, en de implicaties van het prijsbeleid op dit deel van de markt. Opgemerkt wordt dat er geen automatisch verband kan worden gelegd tussen hogere accijnzen en een toename van illegaal alcoholgebruik.

Casestudy’s uit Georgië, Duitsland en Portugal tonen aan dat prijsverhogingen kunnen leiden tot een aanzienlijke vermindering van alcoholgebruik en sterfte. Deze onderzoeken laten zien dat accijnsverhoging de alcoholconsumptie met 4,0% tot 8,5% kan laten dalen en de totale sterfte met 0,8% tot 2,5% kan verlagen. Hierbij zijn de langetermijneffecten van alcoholgerelateerde kanker niet meegerekend.

Het rapport sluit af met de constatering dat het accijns- en prijsbeleid meer kan worden ingezet om alcoholschade te verminderen. Er zijn voldoende empirische gegevens. Nu blijft dat instrument toch vaak onbenut.

Bron: who.int.

De WHO heeft ook een toolkit over het prijsbeleid samengesteld: toolkit.

alcohol-taxes-prices-and-affordability-in-the-who-european-region-in-2022.pdfalcohol-taxes-prices-and-affordability-in-the-who-european-region-in-2022.pdf (7,66 MB)

Laatste nieuws

THEMA'S

Lokaal beleid

Nationaal beleid

Europees beleid

Alcoholmarketing

Feiten en cijfers

Alcohol & Zwangerschap

Alcohol & Jongeren

Alcohol & Kanker

Alcohol & Hersenen

Blurring

Alcohol & Lever

AGENDA

CONTACT

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl