NL EN
DONEER NU!

'Géén alcohol is de norm, dat moeten artsen duidelijker uitdragen'

22 februari 2020

'Géén alcohol is de norm, dat moeten artsen duidelijker uitdragen' We drinken nog steeds te veel alcohol. Nederland telt anderhalf miljoen probleemdrinkers, en de problemen daarvan zien we terug in het ziekenhuis. Toch spreken artsen patiënten niet snel aan op hun alcoholgebruik. Volgens het tv-programma Nieuwsuur dat hier vanavond dieper op in ging, is dat omdat het artsen soms aan de juiste kennis ontbreekt en ze het vaak als privé beschouwen.

"Alcohol is zeker een taboe", zegt Rob Bovens, alcohol-onderzoeker van de Tilburg University. "Bij roken heeft het ook vijftig jaar geduurd." De redenen voor het taboe zijn divers. Zo kost het behandelen van een alcoholprobleem de arts veel tijd. “En vaak is alcohol niet het probleem waar de patiënt voor komt”, zegt Bovens. En dat alcoholgebruik zo normaal gevonden wordt, speelt volgens Bovens ook mee. "Als een patiënt evenveel drinkt als de dokter, dan is het moeilijk voor de dokter om het aan de orde te stellen."

Wat ook niet helpt: de norm voor wat veilig is, is niet altijd duidelijk. Zo staat bijvoorbeeld in de hartrevalidatierichtlijn uit 2011 van de cardiologen dat 'matig gebruik' juist risicoverlagend kan zijn. Met matig doelen de opstellers op "2 à 3 glazen per dag". Dat is een schril contrast met de officiële richtlijn van de Gezondheidsraad die vier jaar later verscheen. In die richtlijn uit 2015 staat: 'Drink geen alcohol of niet meer dan één glas per dag.'

"De Gezondheidsraad is duidelijk: drink niet", zegt verslavingsarts Robert van de Graaf. "En dat hoort ook in zo'n richtlijn te staan. Ik vind dat je niet alcohol moet voorschrijven als arts, ook niet als cardioloog." Op de maag-, lever-, darm-afdeling van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch wordt sinds een half jaar elke patiënt aangesproken op alcoholgebruik. "Met wat voor reden je hier ook komt, alle patiënten worden hierop bevraagd", zegt arts Henk Marijn de Jonge. Volgens Bovens kunnen juist specialisten in het ziekenhuis succesvol zijn met deze aanpak. "Omdat het probleem dan veel urgenter is bij de patiënt. Ik denk dat de huisarts ook autoriteit heeft, maar die heeft maar tien minuten de tijd."

Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de VU, adviseert drinkers zich te houden aan de richtlijn van de Gezondheidsraad. Hij benadrukt dat het idee dat alcohol goed zou zijn voor je hart, inmiddels achterhaald is. De Nederlandse Vereniging voor Cardiologie laat echter in een reactie weten dat de hartrevalidatierichtlijn (2 à 3 glazen per dag) nog steeds leidend is, maar dat er gekeken wordt of er meer 'eenduidigheid gecreëerd kan worden in het advies van artsen'. Artsenfederatie KNMG wil op termijn tot een 'gedragen en onderbouwd' standpunt komen over alcoholgebruik.

Jacqueline van Lieshout en haar man zijn voorbeelden van stevige drinkers die door een arts (in dit geval van een huisartsenpost) gewezen zijn op hun drinkgedrag. Dat was, volgens Van Lieshout, echt een levensveranderend moment. "Ik zat op een krukje en die huisarts keek ons aan en zei: waar zijn jullie mee bezig? Ik had echt het idee: nu is het klaar. Nu is het afgelopen, nu hou ik ermee op." Het veranderde haar kijk op de rol die alcohol speelt, maar ook op de rol van artsen. Want waarom had geen enkele arts eerder aan de bel getrokken?

Van Lieshout schreef haar ervaringen op in een boek: 'Ontwijnen'. Ook geeft ze cursussen om andere mensen te helpen met stoppen. Van Lieshout: "Mensen denken dat ik nu tweede keus leef, zielig en erg. Terwijl ik heel erg denk: ik zou niet eens willen drinken, omdat ik juist het gevoel heb dat ik een upgrade heb gemaakt. Mentaal en fysiek ben ik honderd keer sterker. En minder drinken scheelt veel geld en bovendien ben ik 20 kilo lichter. Het is echt een groot feest, de beste fase van mijn leven."

Uitzending: hier te zien.

Bronnen: nos.nl en nos.nl.

Laatste nieuws

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl