NL EN
DONEER NU!

Aanbevelingen rond Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken

7 april 2021

In Nederland zijn de meeste regels voor alcoholreclame opgenomen in de Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken (RvA). Deze is ontwikkeld door de Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA), het samenwerkingsverband van Nederlandse producenten en importeurs van bier, wijn en gedistilleerde dranken, op basis van zelfregulering en vormt een onderdeel van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

Op verzoek van STIVA en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft ZonMw opdracht verleend aan Ecorys om in het kader van een afspraak uit het Nationaal Preventieakkoord de RvA te evalueren. Onderzocht is of, en zo ja op welke punten de bestaande RvA aangepast zou kunnen worden. Er is slechts beperkt gekeken naar de effectiviteit van de RvA en of die bijdraagt aan de doelen van het Nationaal Preventieakkoord (zoals bescherming van jongeren en minder overmatig en zwaar alcoholgebruik). Ook is geen aandacht besteed aan de recente wetenschappelijk literatuur over de ineffectiviteit van zelfregulering. Mogelijk heeft dat te maken met het feit dat er vooral interviews gehouden zijn met organisaties betrokken bij de uitvoering van de RvA, brancheverenigingen van verkooppunten en adverteerders.

De onderzoekers concluderen dat de RvA over het algemeen volledig, actueel en doeltreffend is. Toch zijn er nog wat aanbevelingen, zoals:
• Neem een bepaling op over de kaders waarbinnen supermarkten alcoholreclame mogen maken;
• Breid de regels betreffende het inhuren van sporters voor radio-, bioscoop- en televisiecommercials en printuitingen uit naar alle media, inclusief sociale media;
• Verbied alcoholreclame nabij onderwijsinstellingen waarvan de meerderheid van de leerlingen minderjarig is;
• Neem één specifieke bepaling op die ziet op het gebruik van de educatieve slogan;
• Neem de 25% prijskortingsgrens uit de nieuwe Alcoholwet over en neem daarbij ook op dat reclame niet de schijn mag wekken dat er meer korting wordt gegeven;
• Leg vast hoe adverteerders om dienen te gaan met het maken van alcoholreclame in combinatie met vouchers.

Aanbevelingen ter versterking van het draagvlak en de uitvoerbaarheid:
• Breng de RvA onder de aandacht van adverteerders en sportverenigingen;
• Verduidelijk de regels over alcoholreclame en sport en de inzet van influencers op sociale media.

Van alle klachten die door de Reclame Code Commissie (RCC) zijn toekend, wordt 97% nageleefd. Wanneer een klacht wordt toegewezen heeft de RCC/CvB beperkte handhavingsmiddelen. Zo kan de RCC alleen aan partijen die bij STIVA zijn aangesloten een boete opleggen. Daarom wordt geadviseerd:
• Zorg dat de RvA wettelijk algemeen verbindend wordt verklaard voor partijen die niet bij de STIVA zijn aangesloten. VWS dient hiertoe het initiatief te nemen.

Sinds de wijziging in 2000 is er een vrijwillig reclameverbod voor alle media vanaf het moment dat duidelijk is dat 25% of meer van de kijkers, luisteraars, lezers of bezoekers van dat medium jonger dan 18 jaar is. In de praktijk kunnen hierdoor absoluut gezien toch grote aantallen minderjarigen worden bereikt. Daarom wordt aanbevolen:
• Onderzoek op welk percentage die grens beter gelegd kan worden.

Staatssecretaris Paul Blokhuis heeft in zijn aanbiedingsbrief aan de Tweede Kamer gemeld dat hij van oordeel is dat de regels in de RvA die toezien op de bescherming van minderjarigen aangescherpt moeten worden. Ook meldt hij dat Nederland het enige EU-land is waar je niet naar de rechter kan stappen wanneer er onjuiste alcoholreclame wordt getoond. Blokhuis geeft echter niet aan of, en zo ja hoe daarin verandering gebracht zou moeten worden.

Bron: tweedekamer.nl.

ecorys---evaluatie-reclamecode-voor-alcoholhoudende-dranken.pdfecorys---evaluatie-reclamecode-voor-alcoholhoudende-dranken.pdf (1,33 MB)

Laatste nieuws

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl