NL EN
DONEER NU!

Meer dranken alleen verkrijgbaar bij de slijter heeft positief effect en is een optie met redelijk draagvlak

7 april 2021

Beleidsmaatregelen gericht op het beperken van de alcoholbeschikbaarheid kunnen de alcoholconsumptie en de alcoholgerelateerde schade verminderen. Het grootste effect op de alcoholconsumptie en hiermee op het aantal levensjaren in goede gezondheid heeft de optie om de verkoop van dranken met meer dan 6% alcohol toe te staan bij de slijter. Het is ook een van de opties met het meeste draagvlak.

Dit onderzoek schat dat Nederland 55.200 officiële verkooppunten van alcohol telt. Paracommerciële verkooppunten waar horeca geen kernactiviteit is, zijn goed voor een kwart van alle horecalocaties; sportkantines vormen hiervan de belangrijkste categorie. Dit komt boven op de 43.200 officiële fysieke verkooppunten die het CBS in zijn eerdere onderzoek telde, waarvan 30.300 horecalocaties, 8.900 verkooppunten in de detailhandel* en 4.000 online verkooppunten. Daarnaast zien stakeholders een toename van mengvormen van retail met horeca (zogenaamde blurring). Wel zijn meer mensen voor dan tegen strenge handhaving van het verbod op blurring.

Op basis van de ervaringen in het buitenland zijn vijf beleidsopties nader verkend voor de Nederlandse situatie. Hiertoe is onder andere gesproken met zowel verkopende als niet-verkopende partijen en is het draagvlak onder consumenten voor de volgende vijf beleidsopties gepeild:
1. De verkoop van dranken met meer dan 6% alcohol, zoals wijn en speciaal bier, alleen toestaan in specifieke winkels, zoals slijterijen.
2. Verbod op het schenken van alcohol tussen 04:00 en 08:00 uur.
3. Verbod op de verkoop van alcohol om mee te nemen tussen 22:00 en 07:00 uur.
4. Een verbod op het schenken in sportkantines.
5. Een verbod op de verkoop van alcohol op afstand.

De exclusieve verkoop van drank met meer dan 6% alcohol door slijterijen heeft het grootste effect op de alcoholconsumptie en hiermee op het aantal levensjaren in goede gezondheid. Tegelijk gaan bij deze optie de meeste omzet en banen verloren. De beperking op schenktijden heeft de kleinste impact op alcoholconsumptie als geheel, maar heeft mogelijk wel een relatief groot effect op mensen die veel drinken en op alcoholgerelateerde schade.

Uit het onderzoek blijkt verder dat het effect van een specifieke maatregel in veel gevallen teniet wordt gedaan, omdat er veel verschillende verkoopkanalen zijn. Als supermarkten geen wijn of speciaalbier meer mogen verkopen, zullen er meer borrelshops of slijterijen komen en kan internetverkoop toenemen. Ook kunnen mensen beperkingen op schenk- en verkooptijden ontwijken door eerder te gaan drinken of alcohol te gaan kopen. Een integrale benadering die verschillende maatregelen om de beschikbaarheid te beperken combineert, zoals in de Scandinavische landen gebruikelijk is, werkt volgens de onderzoekers daarom waarschijnlijk beter.

Naast de effectiviteit van de mogelijke maatregelen is ook gekeken naar het draagvlak voor de vijf opties onder consumenten. Voor opties 1, 2 en 5 is het meeste draagvlak (40% of meer). Vooral voor een schenkverbod in sportkantines is het draagvlak beperkt.

*Het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP gaat uit van een hoger aantal verkooppunten van alcohol. STAP schat met name het aantal detailhandelaren dat alcohol verkoopt aanzienlijk hoger en wel op ca. 18.000!! Zie: themapagina Feiten en cijfers

seo---beschikbaarheid-van-alcohol.pdfseo---beschikbaarheid-van-alcohol.pdf (1,26 MB)

Laatste nieuws

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl