NL EN
DONEER NU!

MUP veelbelovend om problematisch drinken tegen te gaan

6 juli 2021

Door ‘Minimum Unit Pricing’ (MUP), het duurder maken van goedkopere alcoholproducten, gaan problematische drinkers, die vaak kiezen voor goedkopere dranken, minder drinken. Dat is beter voor hun gezondheid. Ook zijn er naar verwachting minder verkeersovertredingen, hoeven politie en justitie minder te worden ingezet, en zijn er minder medische kosten en uitval op het werk.

De Nederlandse overheid denkt erover na om MUP in te voeren. Doordat MUP zich direct richt op mensen die veel drinken, is het een veelbelovende maatregel om problematisch drankgebruik te verminderen. Effecten van MUP hangen wel af van de hoogte van de eenheidsprijs. De overheid moet deze nog bepalen. Duidelijke informatie over de maatregel is ook belangrijk. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM en het Trimbos instituut.

Ook blijkt dat belanghebbenden, van consumenten, producenten, verkopers tot gezondheidsdeskundigen, verschillende meningen hebben over MUP. Veel belanghebbenden erkennen de positieve effecten op gezondheid, maar anderen zien ook nadelen. De alcoholbranche heeft vooral economische argumenten om de maatregel niet in te voeren, bijvoorbeeld minder omzet. Ook denken geïnterviewde partijen dat problematische drinkers andere verslavende producten gaan gebruiken, zoals drugs. Verder kunnen mensen die dicht bij de grens wonen, alcohol goedkoper in het buitenland gaan kopen. Er is overigens geen bewijs voor deze argumenten.

Bij MUP bepaalt de overheid een minimumprijs voor één eenheid alcohol (een standaardglas bier, wijn of sterke drank). Verkopers mogen alcohol niet onder deze prijs aanbieden. Bij een lagere eenheidsprijs vallen alleen de goedkoopste producten onder dit beleid. Bij een hogere MUP vallen ook duurdere producten onder het beleid, en dus ook een groter deel van het alcoholaanbod. Bijvoorbeeld: een eenheidsprijs van 45 cent maakt ongeveer 50 procent van alle alcoholproducten duurder. Bij een eenheidsprijs van 55 cent is dat ongeveer 65 procent. Bij een accijnsverhoging worden álle alcoholhoudende dranken duurder.

Het RIVM heeft uiteindelijk vijf beleidsscenario’s voor prijsbeleid doorgerekend en de kosten en baten in beeld gebracht:
1. Een accijnsverhoging van 50%
2. Een MUP van 45 cent
3. Een MUP van 55 cent
4. Een accijnsverhoging van 50% en een MUP van 45 cent
5. Een accijnsverhoging van 50% en een MUP van 55 cent.

Alle beleidsscenario’s laten zien dat de kosten door het kleinere consumentensurplus bij alle prijsmaatregelen hoog zijn. Dit is geen onverwachte bevinding, omdat consumenten nooit blij zullen zijn met prijsverhogingen van door hen veel gebruikte producten. Alle beleidsopties leveren wel extra gezondheid op, evenals besparingen in de domeinen gezondheidszorg, onderwijs en politie en justitie.

Bij accijnsbeleid zijn het de consumenten en aanbieders die “betalen” voor de interventie in termen van verlies van consumenten- en producentensurplus. Bij een MUP ervaren de consumenten van alcohol een achteruitgang in consumentensurplus, maar gaan de alcoholaanbieders er wel op vooruit. Voor aanbieders wordt de terugval in de vraag naar alcohol bij MUP naar verwachting gecompenseerd door de hogere prijs die aanbieders ontvangen voor de verkochte alcohol.

Bronnen: rivm.nl en rijksoverheid.nl.

minimum-unit-pricing-voor-alcohol---onderzoek-naar-de-haalbaarheid-van-invoering-in-nederland.pdfminimum-unit-pricing-voor-alcohol---onderzoek-naar-de-haalbaarheid-van-invoering-in-nederland.pdf (1,84 MB)

Laatste nieuws

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl