NL EN
DONEER NU!

Dalende trend alcoholgebruik jongeren niet versneld na verhoging leeftijdsgrens

21 november 2024

In januari 2014 steeg de wettelijke minimumleeftijd voor de verkoop van zwak-alcoholhoudende drank van 16 naar 18 jaar. Hoe ontwikkelde de alcoholconsumptie onder jongeren zich in de periode van de wetswijziging tot 2019? Op deze vraag proberen Elisa de Weerd en collega’s van de Erasmus Universiteit in Rotterdam een antwoord te geven in Economisch Statistische Berichten.

Uit hun analyse van de data blijkt dat de alcoholconsumptie onder leerlingen van het voortgezet onderwijs tussen 2003 en 2015 sterk is gedaald. De wetswijziging heeft de dalende trend niet versneld. De wetswijziging heeft dus in de hele leeftijdsgroep geen extra daling in alcoholconsumptie tot gevolg gehad.

De verhoging van de alcoholleeftijd had ook als doel overmatig alcoholgebruik van jongeren tegen te gaan. Hoewel de prevalentie van bingedrinken in de loop der jaren is verlaagd, zien we zowel voor als na de verhoging van de alcoholleeftijd maar een klein verschil tussen jongeren net boven of onder de 16. Ook in het aantal keer bingedrinken in de afgelopen 4 weken zien we geen discontinuïteit op die leeftijd.

De data wijzen er wel op dat de minimum-alcoholleeftijd de normen en waarden rondom alcoholgebruik heeft bepaald. Voor de beleidswijziging mochten jongeren van 16 of net 16 jaar vaker alcohol drinken van hun ouders in vergelijking tot jongeren net onder de 16, zowel thuis als op een feestje. Dit verdwijnt in de jaren na de beleidsverandering, wat suggereert dat ouders hun regels wat betreft alcoholgebruik hebben aangepast.

Het ontbreken van een discontinuïteit op 16-jarige leeftijd lijkt vooral te komen doordat veel jongeren al voor hun 16de beginnen met drinken. Dit kan bijvoorbeeld komen omdat zij drinken in de privésfeer, omdat zij alcohol van anderen krijgen, of omdat alcoholverkopers zich niet aan de minimumleeftijd houden. Dat laatste blijkt uit talloze onderzoeken naar de naleving van de leeftijdsgrens van 18 jaar door verstrekkers. De (ervaren) toegang tot alcohol voor minderjarigen is zowel voor als na de leeftijdsverhoging in 2014 relatief hoog.

De onderzoekers vinden het te ver voeren om te concluderen dat de wetswijziging helemaal geen effect heeft gehad. Ten eerste werd de wetswijziging al in 2013 aangekondigd en zijn er mogelijk al voor officiële invoering anticipatie-effecten geweest. Het alcoholgebruik onder jongeren lag in 2011 (het laatste data-jaar voor de aankondiging) een stuk hoger dan in 2015. Ten tweede is - hoewel matig nageleefd - de toegang tot alcohol via ouders en in winkels wel degelijk veranderd voor 16-jarigen.

Bron: esb.ni.

Laatste nieuws