16 februari 2015
In 2014 met name meer kinderen van 14 jaar opgenomen in ziekenhuis na overmatig alcoholgebruik.
In 2014 zijn in totaal 783 kinderen en jongeren in de leeftijdsgroep 10 tot en met 17 jaar behandeld door een kinderarts na een spoedopname als gevolg van alcoholgebruik. Het betreft in hoofdzaak alcoholintoxicaties. Dit aantal is een forse tegenvaller, omdat in 2012 het aantal alcoholintoxicaties onder jongeren voor het eerst sinds jaren daalde (706 meldingen) en er in 2013 sprake was van een stabilisatie (713 meldingen).
De invoering van de alcoholleeftijdsgrens van 18 jaar op 1 januari 2014 biedt geen verklaring voor deze toename, omdat in 2014 met name meer kinderen van 13 en 14 jaar werden opgenomen. Het aandeel jongeren van 16 en 17 daalde in 2014 ten opzichte van 2013.
Alcoholvergiftiging is de belangrijkste indicatie voor opname
In 2014 werden 783 jongeren vanwege alcoholgebruik aangemeld bij het Nederlands Signaleringscentrum Kindergeneeskunde (NSCK). Van de 700 verwerkte rapportages ging het in 545 gevallen om een alcoholintoxicatie. Andere redenen waren o.a. verkeersongevallen en geweld onder invloed. In 2014 was het gemiddelde bloedalcoholgehalte bij deze jongeren 1,96 promille. Dit promillage wordt bij deze leeftijdsgroep bereikt na het drinken van naar schatting 6 tot 10 glazen alcohol. De hoogst gemeten alcoholconcentratie was 3,5 promille.
Opvallende toename onder 13 en vooral 14 jarigen; geen verband met nieuwe leeftijdsgrens
In 2014 werden, in vergelijking met 2013, meer kinderen van 13 en vooral van 14 jaar opgenomen. Het percentage opgenomen jongeren van 16 jaar is afgenomen en dat van de 17 jarigen bleef gelijk ten opzichte van 2013. Daarmee lijkt er geen sprake van een nadelig effect van de invoering van de wettelijke leeftijdsgrens van 18 jaar.
Kinderarts Nico van der Lely: "Ik heb geen verklaring voor de toename van het aantal 13 en 14 jarigen; de aanvankelijke vrees dat 16 en 17 jarigen als gevolg van de nieuwe leeftijdsgrens van 18 jaar zonder toezicht van ouderen vaker en meer thuis of in keten zouden gaan drinken is gelukkig niet bewaarheid."
De gemiddelde leeftijd van de opgenomen jongeren lag in 2014 op 15,4 jaar. Bij jongens was de gemiddelde leeftijd 15,6 jaar, bij meisjes 15,2 jaar. De jongste was 10 jaar oud. In 2014 zijn er voor het eerst sinds de start van de registratie in 2007 meer meisjes (52%) dan jongens (48%) opgenomen.
Meeste alcoholopnames in Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord-Brabant
In 2014 was Noord-Holland de provincie met de meeste alcoholgerelateerde ziekenhuisopnames, gevolgd door Zuid-Holland en Noord-Brabant. Deze drie provincies zorgden in totaal voor bijna driekwart (71%) van alle opnames. De grote verschillen per provincie zijn opmerkelijk, omdat kinderartsen uit alle regio’s in Nederland deelnemen aan het signaleringssysteeem.
Ouders zeggen vaker nee
De vraag of de jongeren toestemming van hun ouders hadden om te drinken werd in 2014 door 364 jongeren beantwoord; 37% van de kinderen antwoorden de vraag positief (wel toestemming); 50% negatief (geen toestemming); de andere kinderen zeggen alleen bij speciale gelegenheden te mogen drinken (13%). Wat opvalt, is dat in de jaren daarvoor ruim 60% van de kinderen aangaf dat hun ouders hun alcoholgebruik toestaan.
Verantwoording
Zodra een jongere met een alcoholgerelateerd probleem in een ziekenhuis belandt, ontvangt de kinderarts een vragenlijst. De ingevulde vragenlijsten worden opgestuurd en op basis daarvan wordt ieder jaar een analyse gemaakt van de stand van zaken. Niet alle kinderartsen vullen de vragen in en bovendien worden niet alle ingevulde vragenlijsten opgestuurd. Dat betekent dat er altijd sprake is van een bepaalde onderscore.
De registratie van jongeren met een alcoholgerelateerd probleem is een initiatief van het Nederlandse Signaleringscentrum voor Kindergeneeskunde (NSCK), TNO Kwaliteit van Leven, Bouman GGZ, de Reinier de Graaf Groep, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP en de Universiteit Twente.
VeiligheidNL registreert sinds enkele jaren het aantal behandelde patiënten op de Spoedeisende Eerste Hulp van ziekenhuizen. De cijfers van VeiligheidNL met betrekking tot alcoholintoxicaties zijn om twee redenen hoger, dan de cijfers van de kinderartsen. Ten eerste tellen bij VeiligheidNL opnames van 18 jaar en ouder mee en ten tweede betreft het alle behandelingen op de Spoedeisende Eerste Hulp, ook indien de intoxicatie niet tot een ziekenhuisopname leidt.
Voor informatie:
Dr. N. van der Lely, kinderarts-opleider Reinier de Graaf Gasthuis Delft;
tel: persvoorlichter; tel: 015 2603352
Dr. J.J. van Hoof, onderzoeker Universiteit Twente, Faculty of Behavioural, Management and Social sciences, Enschede; tel: 053 489 6131
Ir. W.E. van Dalen, directeur Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP; tel: 06 53295544
Bron:
Factsheet alcoholintoxicaties 2007-2014; Nederlandse Signaleringscentrum voor Kindergeneeskunde (NSCK) in samenwerking met de Reinier de Graaf Groep, Bouman GGZ, Universiteit Twente en het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP; 2015.
factsheet-alcoholintoxicaties-2007---2014.pdf (571 kB)