NL EN
DONEER NU!

Lagere accijns op alcohol leidt tot meer doden

20 februari 2007

Fins onderzoek bevestigt: hoge prijs alcohol onmisbaar beleidsinstrument voor de volksgezondheid

Wetenschappers hebben aangetoond dat het verlagen van de alcoholaccijns door de Finse overheid in 2004 heeft geleid tot dramatische gevolgen. Direct nadat de accijns met 33% was verlaagd nam het aantal acute alcoholdoden (hartfalen, ongelukken, geweld) met gemiddeld bijna 8 per week toe. Uit onderzoek bleek dat deze dramatische toename uitsluitend was toe te schrijven aan de relatief grote prijsverlaging van alcohol.

Accijnsverlaging: noodmaatregel van Finse overheid als gevolg van vrijhandelsbeleid Europese Unie
Op 1 maart 2004 werden de Finse accijnstarieven op alcohol verlaagd omdat Finland als lid van de EU was gedwongen de beperkingen op te heffen voor de invoer van alcohol. Daarmee werd het voor reizigers gemakkelijker om goedkope alcohol uit andere EU-landen in te voeren. Ook de toetreding van Estland (dat op 2 uur varen van Finland ligt) tot de EU op 1 januari 2004 speelde een rol. In Estland is alcohol veel goedkoper dan in Finland.
De Finse overheid besloot tot verlaging van de alcoholaccijns om zwarte handel en het verlies aan accijnsinkomsten te voorkomen. De accijnsverlaging had als gevolg dat de geregistreerde consumptie van alcohol in Finland steeg met 10% van 9.4 liter tot 10.3 liter (per hoofd van de bevolking). De accijns werd op sterke drank met 44% verlaagd, op bier met 32% en op wijn met 10%. Gemiddeld was de accijnsverlaging 33% en ging de prijs van alcohol in de winkel met 22% omlaag.

Dramatische gevolgen van accijnsverlaging
In Finland worden acute sterfgevallen verplicht onderzocht, ook op de hoeveelheid alcohol in het bloed. Dat stelde wetenschappers in staat om zorgvuldig te onderzoeken welke invloed de sterke accijnsverlaging had op het aantal acute alcoholdoden. Dat verband was nog nooit eerder onderzocht. De bevindingen waren opmerkelijk: direct na 1 maart 2004 nam het aantal acute alcoholdoden met gemiddeld 17% (bijna 8 doden per week) toe. Het bleek bovendien geen kortstondige toename. Jaarlijks gaat het in Finland om ongeveer 2500 acute sterfgevallen waarbij alcoholgebruik een rol speelt. De toename kan uitsluitend worden toegeschreven aan de lagere prijs vanwege de accijnsverlaging.

Alcoholaccijns gaat in Finland mogelijk weer omhoog
Gezien de gevolgen van de accijnsverlaging overweegt de Finse overheid de accijns op alcohol opnieuw te verhogen. De onderzoekers geven aan dat opnieuw is aangetoond dat accijnsverhoging de meest kosteneffectieve maatregel is om het alcoholgebruik en daarmee de gezondheidsschade terug te dringen. De onderzoekers wijzen er op dat een hoge accijns op alcohol op den duur alleen te handhaven is als buurlanden daar eveneens voor kiezen.

Bron: Anna Koski1, Reino Sirén2, Erkki Vuori1 & Kari Poikolainen (2007). Alcohol tax cuts and increase in alcohol-positive sudden deaths—a time-series intervention analysis.
In: Addiction, Volume 102 Issue 3 page 362-368-Maart 2007.

Persberichten

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl