27 maart 2008
Onderzoek Erasmus Universiteit: vernielzuchtige hangjongeren en uitgaanders kosten samenleving vele miljoenen
Jongeren die vernielingen plegen zijn dikwijls onder invloed van alcohol. Dat is één van de belangrijkste conclusies van een analyse van 307 dossiers van de politieregio Zuid-Holland- Zuid (Dordrecht en omgeving) over de periode april t/m oktober 2007. Uit het onderzoek blijkt dat vernielingen onder invloed van alcohol vooral gepleegd worden door jongeren die op straat drinken en door jongeren die uit horecagelegenheden komen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Openbaar Ministerie door Jim Verhoeven, masterstudent van de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
Alcohol en vernielingen: vooral oudere jongeren
De meeste vernielingen worden in groepsverband gepleegd door jongens (92% tegen 8% meisjes) tussen de 16 en 24 jaar. De rol van alcohol is groter naarmate daders ouder zijn. Bij daders tussen de 21 en 30 jaar speelt overmatig alcoholgebruik bijna altijd (85%) een cruciale rol. Bij de jongste ‘vandalen’ (13-14 jarigen) is het gebruik van alcohol opvallend genoeg nauwelijks een factor van betekenis. Drugsgebruik lijkt hoegenaamd geen rol te spelen bij vernielzuchtig gedrag.
Uit de politiedossiers blijkt dat jongeren uiteenlopende vernielingen plegen. Het meest genoemd worden: vernielingen van auto’s (o.m. door het lopen over auto’s), fietsen, bushokjes, uithangborden, tuinen en ruiten van schoolgebouwen. In de horeca moeten vooral barkrukken en geluidsapparatuur het ontgelden.
Daders: Try-outs, Hang-outs, Black-outs en Print-outs
In het onderzoek worden vier daderprofielen onderscheiden: De jongste groep betreft schoolgaande jongeren (zogenaamde Try-outs; gemiddeld 14 jaar). Alcohol speelt bij vernielingen door deze groep meestal geen rol. De schoolpleinen worden door deze jongeren gebruikt als sociale ontmoetingsplaats. Meestal is het eigen schoolgebouw doelwit van vernieling. Bij hangjongeren (Hang-outs) en de stappers (Black-outs) speelt alcohol wel een grote rol. Bij de hangjongeren (gemiddeld 16 jaar) vormt vooral het alcoholgebruik op straat een probleem. Winkeliers en omwonenden ondervinden van hen de meeste overlast. De stappers (gemiddeld 18 jaar) komen meestal dronken uit een café of een discotheek en plegen vernielingen op weg naar huis. Vaak geven daders zelf aan dat zij de vernieling pleegden omdat zij te veel gedronken hadden. Een vierde daderprofiel betreft de graffitispuiters (Print-outs; gemiddeld 17 jaar) die op muren stiften. Alcohol speelt bij het delict geen rol en de gemiddelde leeftijd loopt meer uiteen dan bij de andere profielen.
Schade door vernielingen
Concrete schadecijfers voor alleen de regio Zuid-Holland-Zuid zijn niet beschikbaar. Voor geheel Nederland bedroeg in 2002 de geschatte schade van vernielingen 892 miljoen euro Onbekend is welk deel van deze kosten alcoholgerelateerd is. (Politiemonitor Bevolking, 2002).
Advies: geen alcoholgebruik meer op straat en horeca-ondernemers aanpakken
De onderzoeker van de Erasmus Universiteit adviseert de gemeenten in de regio Zuid-Holland-Zuid om de gemeentelijke regelgeving aan te passen. Alcoholgebruik op straat moet volgens hem zo veel mogelijk verboden worden. Ook is het advies aan de gemeenten de horeca-ondernemers harder aan te pakken. Nu wordt er nog te vaak doorgeschonken aan jongeren die al in kennelijke staat zijn. Het uiteindelijk intrekken van de horecavergunning is de uiterste maatregel die genomen moet worden als keer op keer wordt doorgeschonken. Daarnaast pleit de onderzoeker voor de invoering van de leeftijdsgrens van 18 jaar voor de verkoop van alle alcoholhoudende dranken.
Jim Verhoeven, onderzoeker Erasmus Universiteit: “Omdat veel jongeren van 14 en 15 jaar omgaan met jongeren van 16 jaar is het voor hen gemakkelijk om aan alcohol te komen. Als de minimumleeftijd wordt verhoogd naar 18 jaar zal het een stuk moeilijker worden voor jongeren van 14 en 15 jaar om aan alcohol te komen. Ook moet de handhaving van de leeftijdsgrenzen worden verbeterd”.
NB: STAP (Stichting Alcoholpreventie) adviseert de Veiligheidssociëteit in deze regio bij de start van het nieuwe alcoholproject “Verzuip jij je toekomst?!”.
NB: De regio Zuid-Holland-Zuid bestaat uit 19 gemeenten en telt 475.000 inwoners. De regio is onderverdeeld in 3 politiedistricten: Dordrecht/Zwijndrecht, Alblasserwaard/Vijfheerenlanden de Hoeksche Waard. De grootste gemeenten zijn Dordrecht, Gorinchem en Zwijndrecht.
Bron:
1. Jim Verhoeven; Vandalisme; ‘The coming out of the hotshots’
Beschrijvende analyse: daderprofielen van de daders van vernielingen in de regio
Zuid-Holland-Zuid; Vakgroep criminologie Erasmus Universiteit Rotterdam; 2008
Download het rapport hieronder.
alcoholvandalisme.pdf (713 kB)