4 juni 2015
Kennis over alcohol en kanker voor iedereen toegankelijk gemaakt.
Ieder jaar krijgen in Nederland ongeveer 2.900 mensen kanker als gevolg van hun alcoholgebruik. Het aantal doden door kanker veroorzaakt door alcohol in Nederland wordt geschat op circa 1.000 per jaar. Wereldwijd sterven er jaarlijks naar schatting ruim 400.000 mensen aan kanker veroorzaakt door alcohol. Kanker als gevolg van bier, wijn of gedistilleerde drank kan ontstaan in de mond, keelholte, strottenhoofd, slokdarm, darm, lever en borst. Borstkanker treedt vooral op bij vrouwen.
De belangrijkste kennis over alcohol en kanker nu toegankelijk
Op verzoek van KWF Kankerbestrijding heeft het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP de informatie uit vele tientallen studies over alcohol en kanker samengevat. In totaal zijn in het kader van dit project acht factsheets samengesteld waarin onder meer wordt uitgelegd waarom alcohol kankerverwekkend is, wanneer de risico’s op het krijgen van borstkanker bij vrouwen die drinken het grootst zijn, welke drinkpatronen extra risicovol zijn en wat de extra gevaren zijn als drinkers ook roken. Alle factsheets zijn nu te vinden op de website van STAP.
Alcohol past in het rijtje van asbest, lood, kwik en tabak
Het Internationaal Agentschap voor Onderzoek naar Kanker (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelde reeds in 1988 vast dat er ‘voldoende bewijs’ is voor het carcinogene karakter van alcohol. Na honderden aanvullende studies is dit bewijs veel sterker geworden. Het IARC heeft de stof alcohol (ethanol) ingedeeld in de hoogste categorie (Groep 1): ‘’carcinogeen voor mensen”. In deze categorie vallen naast alcohol ruim 100 andere stoffen zoals bijv. asbest, chloroform, lood, kwik en tabak. Ook aceetaldehyde, de stof die ontstaat bij de afbraak van alcohol, is geclassificeerd als kankerverwekkend voor mensen.
Te weinig kennis bij de bevolking over de relatie alcoholgebruik en kanker
Onderzoek uit 2014 in opdracht van KWF Kankerbestrijding liet zien dat slechts één op de drie Nederlanders op de hoogte is van de relatie tussen alcohol en kanker. Vooral de relatie tussen alcoholgebruik en borstkanker is bij veel mensen onbekend. Uit een onderzoek door STAP in 2011 bleek al dat van de ruim 1.000 respondenten maar 10,3% op de hoogte was van de relatie tussen alcohol en borstkanker.
Wim van Dalen, directeur van STAP: “Dat veel mensen niet weten dat alcoholgebruik kanker kan veroorzaken heeft onder meer te maken met het feit dat het vele jaren duurt voordat kanker als gevolg van alcoholgebruik zichtbaar wordt. Ook denken veel mensen dat een paar glazen alcohol per dag gezond is of past in een gezonde leefstijl, terwijl dat zeker voor kanker niet geldt. Er is helaas geen veilige ondergrens aangetoond.”
Ook ‘verantwoord alcoholgebruik’ schiet tekort
Het veiligste advies vanuit het oogpunt van kankerpreventie is om géén alcohol te drinken. Daarom is het vaak gehanteerde begrip ‘verantwoord alcoholgebruik’ evenmin als het in reclameboodschappen gebruikte advies ‘drink responsibly’ zeker niet van toepassing als je het risico op het krijgen van kanker wil minimaliseren. Strikt genomen is er maar één boodschap in geval men het risico op alcoholgerelateerde kanker wil uitsluiten: drink geen alcohol.
De recente kennis over alcohol en kanker is samengevat in de volgende 8 factsheets:
Alcohol en Kanker (1); Alcohol en Kanker: Metabolisme (2); Alcohol en borstkanker (3); Alcohol en de behandeling en overleving van borstkanker (4); Alcohol, Drinkpatroon en Risico op Kanker (5); Effect van stoppen met drinken op risico op kanker (6); Alcohol, Overgewicht en Kanker (7); Combinatie van Alcohol & Roken en Kankerrisico (8).
NB: De eerste factsheet is bestemd voor het algemene publiek. De overige 7 zijn gericht op professionals.
Voor meer informatie:
Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Ir. Wim van Dalen, directeur
T 030-6565041 / 06-53295544
E info@stap.nl
I www.stap.nl
De belangrijkste bronnen:
- International Agency for Research on Cancer (1988). IARC Monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans. Volume 44. Alcohol drinking. Lyon.
- International Agency for Research on Cancer (2010). IARC monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans. Volume 96. Alcoholic beverage consumption and ethyl carbamate (urethane). Lyon.
- STAP (2012). Ziek van alcohol: een analyse van de kennis onder de Nederlandse bevolking over de gevolgen van alcoholgebruik voor onze gezondheid. Utrecht.
- TNO (2014). De bijdrage van leefstijlfactoren aan de incidentie van en de sterfte aan kanker in Nederland. In opdracht van KWF Kankerbestrijding. Leiden.
- TNS NIPO (2014). Kennis over kanker en risicofactoren. In opdracht van KWF Kankerbestrijding. Amsterdam.
- World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research (2007). Food, nutrition, physical activity, and the prevention of cancer; a global perspective. Washington, DC.
- WHO (2014). Global status report on alcohol and health. Genève.