NL EN
DONEER NU!

Wetenschappelijk nieuws

Hieronder vindt u een overzicht van belangrijke, spraakmakende studies over alcohol in internationale wetenschappelijke tijdschriften.

Zijn totale of gedeeltelijke alcoholmarketingverboden effectief?

4 januari 2024

In Addiction is een review verschenen van onderzoeken naar het effect van totale en gedeeltelijke marketingverboden op de alcoholconsumptie. De analyse is uitgevoerd door een groep onderzoekers onder leiding van Jakob Manthey.

In deze beschrijvende systematische review werd geprobeerd alle empirische onderzoeken naar het effect van veranderingen in de regulering van alcoholmarketing op de alcoholconsumptie, nader te analyseren. Uiteindelijk zijn er 11 onderzoeken in deze review opgenomen. Manthey c.s. benadrukken dat het onderzoeken betreft waarin is gekeken naar het effect van marketingverboden op de alcoholconsumptie. En dat niet is gekeken naar het verband tussen marketing en het aantal jongeren en jong-volwassenen dat alcohol gebruikt. Daarnaar is volgens de auteurs al veel onderzoek gedaan, waaruit bleek dat er een duidelijk oorzakelijk verband is tussen het gebruik van alcohol door jongeren en de toename van het gebruik door jong-volwassenen. Vanwege dat effect zullen er op de lange termijn effecten te verwachten zijn van reclameverboden.

Manthey c.s. concluderen:
• Dat je op basis van de 11 nader onderzochte studies niet kan zeggen dat reclameverboden onmiddellijk effect hebben op de alcoholconsumptie, maar ook niet dat ze géén effect hebben;
• Dat het lastig is om conclusies te trekken omdat marketingverboden soms onderdeel zijn van een pakket aan maatregelen (bijvoorbeeld in combinatie met verhoging van de leeftijdsgrens);
• Dat de onderzoeken zeer heterogeen zijn: van een reclame- en sponsoringverbod op een universiteit tot een landelijk totaalverbod;
• Dat een ander probleem bij dit soort onderzoek is dat zelf-rapportage van alcoholgebruik onbetrouwbaar is. Ook speelt mee dat een daling van het gebruik bij een bepaalde sub-groep meestal geen noemenswaardig effect heeft op de totale consumptie;
• Dat ook van invloed is hoe het reclameverbod wordt geïmplementeerd en wordt gehandhaafd (vooral lastig bij verboden op digitale reclame).
• Dat alleen alomvattende verboden effectief lijken te zijn. Anders verplaatst de marketingactiviteit zich naar minder gereguleerde producten (bijvoorbeeld van sterke drank naar bier) of naar andere kanalen (van tv-advertenties naar sport- en cultuur sponsoring). Specifiek genoemd worden een totaalverbod in Noorwegen (waarna het alcoholgebruik 7% daalde) en een verbod op billboard- en prijsreclame voor gedistilleerde dranken in de USA (geen significant effect);

Manthey, J., Jacobsen, B., Klinger, S. et al. Restricting alcohol marketing to reduce alcohol consumption: a systematic review of the empirical evidence for one of the ‘best buys’. Addiction (2023) 1–13.
https://doi.org/10.1111/add.16411

Bron: Addiction.

Update: Dit artikel is door diverse onderzoekers bekritiseerd. Zie hier de reactie van Casswell.

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl