NL EN
DONEER NU!

Kwart van de cafés lokt klanten met prijsacties voor alcohol

28 oktober 2009

STAP: Drank- en Horecawet gaat handvat bieden om exorbitante acties aan te pakken

Ruim een kwart (26,1%) van de cafés in de Nederlandse horeca biedt klanten happy hours of andere prijskortingen voor alcohol aan. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van STAP, het Nederlands instituut voor alcoholbeleid, dat in 2009 is uitgevoerd onder 261 cafés in vijf Nederlandse steden (1). In veel van de onderzochte cafés is tijdens deze acties vooral bier 30 tot 50% goedkoper. Wim van Dalen, directeur van STAP: “Een lage prijs voor alcohol leidt tot een verhoogde consumptie en dus tot meer gezondheidsschade. We weten uit eerder onderzoek dat door prijskortingen bezoekers onder de 16 jaar meer gaan drinken (2). Gemeenten hebben momenteel geen wettelijke handvatten om prijsacties in de horeca tegen te gaan. De nieuwe Drank- en Horecawet, die sinds juli in de Tweede Kamer ligt, biedt die mogelijkheid wel”.

Eindhoven en Utrecht scoren het hoogst met prijsacties en Amsterdam het laagst
In januari 2009 zijn in totaal 261 kroegen in vijf grote steden (Amsterdam, Groningen, Nijmegen, Utrecht en Eindhoven) tweemaal geobserveerd op het houden van happy hours of andere prijsacties voor alcohol. In 68 cafés (26%) werden één of meer prijsacties aangetroffen. In Amsterdam zijn slechts in acht cafés acties aangetroffen (15%). In Groningen, Nijmegen en Eindhoven zijn respectievelijk in twaalf (26%), dertien (24%) en zestien cafés (29%) acties aangetroffen. In Utrecht zijn in negentien (38%) cafés acties gevonden. In de 68 cafés die aan prijsacties deden, zijn in totaal 121 acties aangetroffen (gemiddeld 1,8 acties per café). Eindhoven was koploper met 41 prijsacties. In Nijmegen, Utrecht en Groningen zijn respectievelijk 25, 22 en 21 prijsacties gevonden. In Amsterdam werden de minste acties (12) geobserveerd.

Geen toename aantal prijsacties
Het onderzoek is een herhaling van het onderzoek van de Universiteit Twente uit september 2006 (2). Toen stuntte bijna eenderde (31%) van de onderzochte cafés met happy hours en andere kortingen op alcohol. Van de jongeren die regelmatig naar de kroeg ging gaf ruim de helft (55%) aan meer te gaan drinken bij dergelijke kortingsacties.
Om verschillende redenen, zoals het moment van het jaar waarop de observaties plaatsvonden, zijn de onderzoeken uit 2006 en 2009 niet geheel vergelijkbaar. Het nieuwe onderzoek lijkt het beeld te bevestigen dat het verschijnsel “happy hour” in Nederland niet populairder is geworden.

Tweederde van de acties duurt de hele dag/avond
Het soort actie dat verreweg het meeste voorkwam is de actie die de hele dag/de hele avond duurt. Dit was bij ruim tweederde van alle acties het geval (67%). Het draait dus niet per sé om het aantrekken van bezoekers rond een bepaald tijdstip. De acties zijn meer structureel van aard en zorgen hierdoor voor een ‘continue‘ lage prijs van alcohol. Bij de meeste acties gaat het om goedkoper bier (37%). Wat betreft frequentie wordt de meerderheid van de acties eenmaal per week gehouden (38,8%). De kortingspercentages die het meeste voorkomen liggen tussen 30-50% van de originele prijs. Lagere kortingen of kortingen boven de 50% komen minder vaak voor.

Gemeenten krijgen wettelijke handvat om exorbitante prijsacties aan te pakken
In juli jl. is een voorstel tot wijziging van de Drank- en Horecawet naar de Tweede Kamer gestuurd. Gemeenten krijgen met de nieuwe wet meer mogelijkheden om schadelijk alcoholgebruik terug te dringen en de openbare veiligheid te vergroten. Met de nieuwe wet kunnen gemeenten prijsacties in de horeca en supermarkt beperken. Hier heeft de gemeente momenteel geen vat op. Op grond artikel 25d van de nieuwe wet kan een gemeente een verbod op happy hours en prijsacties in de horeca instellen als de korting meer dan 40% is. Van Dalen: “We zien dat de meeste kortingen op drank in de horeca tussen 30-50% van de originele prijs zitten. Met een maximaal toegestaan kortingspercentage van 40% kan dus een deel van deze prijsacties worden ondervangen. Exorbitante prijsacties in de horeca en ook in de supermarkt, waar de korting maximaal 30% zal worden, kunnen in ieder geval worden aangepakt”.

Lage prijs verhoogt alcoholconsumptie en schade
Verschillende wetenschappelijke studies wijzen uit dat een lage prijs voor alcohol de consumptie verhoogt, en daarmee ook de gezondheidsschade (3,4,5,6). Ook heeft onderzoek in opdracht van de Europese Commissie aangetoond dat alcohol binnen de EU-lidstaten de afgelopen 12 jaar steeds betaalbaarder is geworden (7). Dat komt doordat de lonen zijn gestegen maar de prijs van alcohol gelijk is gebleven. Van Dalen: ”Alcohol is een risicovol product waarvan de prijs niet te laag moet worden omdat dit de consumptie en daarmee gezondheidsschade verhoogt. De beste optie is dat de horeca en de supermarkten zelf besluiten helemaal te stoppen met het stunten met de prijs voor alcohol. Daarmee tonen ze hun maatschappelijke verantwoordelijkheid”.

Voor meer informatie kunt u het gehele rapport "Happy hours en andere prijsacties in de Nederlandse horeca in 2009” hier downloaden.

Bronnen:
1. STAP (2009). Happy hours en andere prijsacties in de Nederlandse horeca. Utrecht: STAP.
2. Van Hoof, J., Van Noordenburg, M., & De Jong, M. (2008). Happy Hours and Other Alcohol Discounts in Cafe´s: Prevalence and Effects on Underage Adolescents. Journal of Public Health Policy, 29, 340-352.
3. Babor, T. Caetano, R., Casswel, S., Edwars, G., Giesbrecht, N., Graham, K. et. al. (2003). Alcohol: no ordinary commodity. Research and public policy. Oxford: University Press.
4. Meier et al., (2008a). The independent review of the effects of alcohol pricing and promotion. Summary of Evidence to Accompany Report on Phase 1: Systematic Reviews. School of Health and Related Research, University of Sheffield, UK, June 2008. Study commissioned by the Department of Health: UK.
5. Meier et al., (2008b). Independent review of the effects of alcohol pricing and promotion: Part B. Modelling the potential impact of pricing and promotion policies for alcohol in England: Results from the Sheffield Alcohol Policy Model Version 2008 (1-1). University of Sheffield, UK. Study commissioned by the Department of Health.
6. O’Mara, R.J., Thombs, D.L., Wagenaar, A.C. et al. (2009). Alcohol price and intoxication in college bars. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 33, 1-8.
7. RAND Europe (2009). The affordability of alcoholic beverages in the European Union. Understanding the link between alcohol, affordability, consumption and harms. Commissioned by DG SANCO, European Commission.

Voor meer informatie:
STAP – Nederlands instituut voor alcoholbeleid
Dhr. ir. W.E. van Dalen, directeur
Mw. dr. E. van den Wildenberg, coördinator Monitoring Alcoholmarketing
T 030-6565041 / 06-53295544
E info@stap.nl
I www.stap.nl

Persberichten

THEMA'S

Lokaal beleid

Nationaal beleid

Europees beleid

Alcoholmarketing

Feiten en cijfers

Alcohol & Zwangerschap

Alcohol & Jongeren

Alcohol & Kanker

Alcohol & Hersenen

Blurring

Alcohol & Lever

AGENDA

CONTACT

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl