NL EN
DONEER NU!

Alcoholgebruik belangrijke risicofactor voor sterfte

10 november 2020

Nieuwe studie schat aantal sterfgevallen in 2019 op ruim 8.300

In Nederland waren in 2019 naar schatting ruim 8.300 sterfgevallen mede toe te schrijven aan het gebruik van alcohol. Dat blijkt uit een zeer uitgebreide risicoanalyse in het kader van de Global Burden of Disease Study 2019 (GBD) door het Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) van de Universiteit van Washington. De resultaten zijn oktober jl. gepubliceerd in een bijlage bij het gerenommeerde tijdschrift The Lancet*.

Fors hoger aantal dan in eerdere schattingen
Het geschatte aantal van ruim 8.300 sterfgevallen in 2019 mede als gevolg van alcoholgebruik, ligt fors hoger dan een recente RIVM schatting*. Die kwam voor 2017 uit op zo’n 1.900 Nederlandse alcoholdoden van 20 jaar en ouder. De IHME-onderzoekers baseren zich op informatie uit de World Health Organization Mortality Database, waarbij voor Nederland gebruik wordt gemaakt van de doodsoorzakenstatistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Er is wel sprake van een andere indeling van doodsoorzaken.

Bijna 3.500 sterfgevallen als gevolg van kanker
De meeste sterfgevallen die volgens de GBD-onderzoekers mede aan alcohol toegeschreven kunnen worden, namelijk 3.494, betreffen kankers. Alcoholgebruik is bijvoorbeeld een belangrijke risicofactor voor darmkanker (1.140 sterfgevallen), slokdarmkanker (854 sterfgevallen) en borstkanker (604 sterfgevallen). Verder gaat het om kanker aan de lippen en mond, de keelholte, het strottenhoofd en de lever.

Ook andere doodsoorzaken
Alcoholgebruik is ook een risicofactor om te overlijden aan bepaalde hart- en vaatziekten, zoals hersenbloedingen en cardiomyopathie (1.340 sterfgevallen), en aan ziekten van de lever, zoals cirrose (1.303 sterfgevallen). Bovendien zijn er naar schatting zo’n 568 sterfgevallen als gevolg van met alcoholgebruik samenhangende longinfecties en tuberculose. Alcoholverslaving is verantwoordelijk voor 480 sterfgevallen.
Tot slot is alcoholgebruik een risicofactor voor dodelijke ongevallen, bijvoorbeeld in het verkeer en door vallen, maar ook voor zelfverwonding, zelfdoding en geweld.

Vermeden sterfte
De onderzoekers hebben ook berekend hoeveel sterfte is vermeden als gevolg van alcoholgebruik. Zeer matig gebruik heeft volgens sommige studies bij bepaalde bevolkingsgroepen een licht beschermend effect op het krijgen van bepaalde ziekten en voorkomt dus sterfte. De vermeden sterfte door alcoholgebruik betrof in Nederland in 2019 volgens de GBD-onderzoekers zo’n 670 gevallen van coronaire hartziekten en zo’n 100 gevallen van diabetes.

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Dhr. ir. Wim van Dalen, directeur
030-6565041 / 06 53295544; www.stap.nl

Bronnen:
*GBD 2019 Risk Factors Collaborators. Global burden of 87 risk factors in 204 countries and territories, 1990–2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. The Lancet 396 (2020), 1223–1249. Supplementary appendix 2b (Part 2 of 2).
*De cijfers van de RIVM worden genoemd in: Jaarbericht 2019; Nationale Drugsmonitor, uitgave WODC en Trimbos instituut (2020), pagina 355.

Alcoholgebruik belangrijke risicofactor voor sterfte

Persberichten

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Postbus 9769
3506 GT Utrecht
T: +31 (0)30-6565041
F: +31 (0)30-6565043
E: info@stap.nl