Alcoholgebruik jongeren

1. De gemiddelde leeftijd waarop scholieren hun eerste slok drinken was in 2019 13,3 jaar
Vergeleken met 2003, zijn jongeren in 2019 gemiddeld ruim één jaar ouder als zij voor het eerst alcohol drinken (12,0 jaar versus 13,3 jaar).

2. Naarmate leerlingen ouder worden neemt het percentage dat zegt ooit-gedronken te hebben toe
- Uit onderzoek uit 2019 blijkt dat van de leerlingen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs 13% ooit alcoholhoudende drank gedronken; jongens 19%, meisjes 7%.
- Een klein percentage leerlingen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs (2%) had in 2019 ook de afgelopen maand nog alcohol gedronken.
- Uit de HBSC-2021 studie blijkt dat van de 12-jarige leerlingen in het voortgezet onderwijs nog geen 1 op de 14 zegt de laatste maand te hebben gedronken, van de 16-jarigen is dat meer dan de helft.
- 79,4% van de studenten van 16 t/m 18 jaar op het MBO en HBO heeft ooit alcohol gedronken en 67,3% heeft dit de afgelopen maand nog gedaan.

3. Jongeren die drinken drinken ook veel
- Volgens de HBSC-2021 studie is 17,7% van de leerlingen van 12 t/m 16 jaar van het voortgezet onderwijs minimaal één keer dronken geweest.
- Onder leerlingen van het voortgezet onderwijs die alcohol gebruiken, wordt flink wordt gedronken: 74,7% heeft de afgelopen maand minimaal één keer vijf glazen of meer op één gelegenheid gedronken (ook wel bingedrinken genoemd).
- Het percentage 16- t/m 18-jarige drinkende studenten van MBO en HBO dat meer dan 10 glazen op een weekenddag drinkt is 19%.
- De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meldt dat in 2016 de helft van de drinkende jongeren van 15 t/m 19 jaar de laatste 30 dagen 6 glazen alcohol of meer had gedronken.
- In het 2023 was 15,4% van de drinkende jongeren van 12 t/m 17 jaar - volgens het CBS - een zware drinker.

4. Vergeleken met 2003 drinken veel minder leerlingen van het voortgezet onderwijs, maar wordt er door de drinkers onder hen juist vaker gebinged
- Het percentage leerlingen van 12 t/m 16 jaar van het voortgezet onderwijs dat ooit alcohol heeft gedronken is tussen 2003 en 2021 spectaculair gedaald van 83,5% naar 45,1%.
- Het alcoholgebruik de laatste maand is bij deze groep leerlingen tussen 2003 en 2021 gedaald van 55,3% naar 25,1%.
- Het percentage drinkende leerlingen van 12 t/m 16 jaar van het voortgezet onderwijs dat regelmatig binge drinkt is in 2021 hoger dan in 2003. In 2003 had 63,7% in de laatste maand wel eens meer dan vijf glazen bij één gelegenheid gedronken, in 2021 is dat 73,5%.

5. Volgens de ESPAD-studie dronken Nederlandse 15- en 16-jarige leerlingen in 2019 - vergeleken met de gemiddelde Europese leeftijdgenoot - voor het eerst op wat oudere leeftijd, vaker per maand, maar vooral véél meer per gelegenheid
- Nederlandse leerlingen zijn wat ouder als ze beginnen met drinken dan hun Europese leeftijdsgenoten. Van de Nederlandse 15-16 jarige scholieren heeft 23% voor hun 14e jaar al eens gedronken, terwijl het ESPAD gemiddelde 33% is.
- Nederlandse leerlingen staan echter redelijk hoog op de lijst als het gaat om hoe vaak ze de afgelopen maand alcohol hebben gedronken. Dat is gemiddeld 6,5 keer. Duitsland spant de kroon, Zweedse leerlingen drinken het minst vaak.
- Als Nederlandse leerlingen gevraagd wordt hoevéél ze dan drinken, klimmen ze naar de top van de 'ranglijst'. De 6,6 cl pure alcohol die Nederlandse jongeren tijdens hun laatste avond consumeerden (ruim 5 Nederlandse standaardglazen) wordt alleen door Deense en Noorse jongeren overtroffen. Deense leerlingen drinken bovendien vaker per maand, Noorse leerlingen juist beduidend minder.

6. Onder jongeren veel behandelingen voor comadrinken
- In 2022 werden 1.100 jongeren onder de 18 jaar i.v.m. een alcoholvergiftiging behandeld op de afdeling Spoedeisende Hulp van een ziekenhuis. Aldus VeiligheidNL.
- De kans om met een alcoholvergiftiging bij de Spoedeisende Hulp terecht te komen is voor de leeftijdsgroep 12-17-jarigen 92 per 100.000 personen.
- De coronajaren 2020 en 2021 lieten een daling zien van het aantal behandelingen voor comadrinken. Die werd voornamelijk veroorzaakt door minder gevallen van alcoholvergiftiging in tijden van horecasluiting.

7. Aandeel jongeren met alcoholproblematiek in de verslavingszorg laatste jaren redelijk stabiel
- Ongeveer 4% van degenen die zich met een alcoholhulpvraag bij de verslavingszorg melden is onder de 25 jaar. Dat percentage is de laatste jaren redelijk stabiel.
- In 2022 ging het om 1.419 jongeren/jongvolwassenen. In 2014 ging het nog om 1.794 jongeren/jongvolwassenen.
- In 2022 waren de meeste jonge mensen met een alcoholhulpvraag tussen de 18 en 24 jaar oud. Het ging om 1.263 personen.
- In 2022 was één alcoholhulpvrager 12 jaar of jonger en 155 tussen de 13 en 17 jaar.

8. Alcohol speelt rol bij ongevallen en incidenten
- Veiligheid NL telde in 2022 bij de Spoedeisende Eerste Hulp 700 behandelingen i.v.m. alcoholgerelateerde ongevallen en geweld bij jongeren onder de 18 jaar.
- Alcohol speelt een rol in 8,7% van door de politie geregistreerde incidenten met jongeren, zo bleek uit een studie van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP naar de alcoholincidenten in 2010 in 5 gemeenten in de FoodValley regio.

9. Veel ouders zeggen regels te hanteren, maar slechts 1 op de 3 heeft een NIX18 alcohol-afspraak gemaakt
- 70% van de ouders zegt dat hun kind zeker geen glas alcohol mag drinken.
- 33% van de ouders heeft in 2021 een NIX18 alcohol-afspraak met hun kind gemaakt.

10. Meer dan 2.000 jongeren krijgen jaarlijks een sanctie opgelegd wegens overtreding van het verbod alcohol aanwezig of voor consumptie gereed te hebben op een voor publiek toegankelijke plaats)
- in 2014 kregen 370 jongeren daarvoor een boete. In 2018 waren het 1.393 jongeren.
- in 2014 werden 256 jongeren daarvoor naar Halt gestuurd. In 2018 betrof het 698 jongeren.
- In 2014 kregen 629 jongeren daarvoor een waarschuwing. Hoeveel jongeren een waarschuwing kregen in 2018 is niet bekend.

Meer tabellen, grafieken en cijfers, de bronnen van deze cijfers en de links naar deze bronnen zijn te vinden op de themapagina Feiten en cijfers.
-